راه‏کارهای ایجاد آرامش روان در زندگی فردی از منظر روایات
اشاره
در این مقال، به راه‏کارهای ایجاد آرامش روانی از دیدگاه معارف اسلامی پرداخته شده و عوامل ایجادکننده سکون و آرامش قلبی و روحی بیان گردیده‏اند.
در ایجاد آرامش و سکون و طمأنینه، عوامل بسیاری دخالت دارند که به موارد عمده آن اشاره می‏شود.
1. صبر
«صبر» در لغت، بازداشتن نفس ـ به سبب رسیدن مکروهی به آن ـ از جزع و فزع است. صبر موجب غم‏زدایی و آرامش روان است؛ چنان‏که امیرمؤمنان علی علیه‏السلام می‏فرماید: «با اراده‏های صبورانه و حسن یقین، غم‏های وارد بر خود را دور ساز.»(1)
مؤمن با اعتقاد به ثواب و پاداش الهی برای صبر کردن، با صبوری غم و اندوه را از خود می‏زداید و آرام می‏گیرد؛ چرا که اعتقاد دارد «اِنَّما یُوفَّی الصّابرونَ اَجرَهُم بغیرِ حِسابٍ» (زمر: 10)؛ همانا صابران اجر و پاداش خود را بی‏حساب دریافت می‏کنند.
در مرتبه بالاتر، مؤمن بر این باور است که رحمت الهی شامل او شده. از این‏رو، دلیلی بر غمگین بودن نمی‏بیند؛ چه این‏که خداوند متعال می‏فرماید: «و بَشِّر الصابرینَ الّذین اِذَا اَصابتهم مصیبةٌ قالوا اِنّا لِلّه و اِنّا اِلیه راجِعون اوُلئکَ عَلیهم صلواتٌ مِن ربِّهم و رحمةٌ و اولئکَ هم المهتدونَ» (بقره: 155ـ 156)؛ و بشارت بده به استقامت‏کنندگان که هرگاه مصیبتی به آن‏ها رسد، می‏گویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوی او بازمی‏گردیم. این‏ها همان‏ها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و آن‏ها هستند هدایت یافتگان.
بنا به گفته شهید ثانی، این مرتبه از صبر، مرتبه «رضا» است(2) و روشن است که مرتبه رضا با غم تناسبی ندارد؛ چون کسی که راضی و خشنود است، غمناک نیست، آرام است.
2. توبه
اهمیت توبه: احساس گناه مایه خستگی روح است. این احساس باعث سرخوردگی در زندگی می‏شود. گناه‏کار احساس پوچی و از دست دادن انگیزه ادامه حیات می‏کند، مضطرب و نگران است.
حضرت علی علیه‏السلام می‏فرماید: «چه بد قلاده‏ای است قلاده گناهان.»(3)
احساس گناه، فکر را دایم به خود مشغول می‏دارد. گناه‏کار همیشه به این فکر است که چگونه خود را از این قلاده رهایی بخشد. این فکر مانند کابوسی وحشتناک، بر روح او سایه افکنده، او را مضطرب می‏سازد و آرامش را از او سلب می‏نماید. «توبه» یکی از بهترین راه‏های رهایی از کابوس درون و آزادی از چنگال احساس گناه است؛ چرا که سبب آمرزش گناه و تقویت امید انسان به رضایت الهی و بازگشت به سوی خداوند متعال است و به همین سبب، موجب کاهش شدت اضطراب می‏گردد.(4)
3. دعا
دعا همچون باران بهاری است که سرزمین دل‏ها را سیراب می‏کند و آرامش را بر شاخسار روح و جان آدمی ظاهر می‏سازد. انسان در دعا، با خدای خود مناجات می‏کند و از مشکلاتی که زندگانی او را نگران کرده، به او پناه می‏برد. بی تردید، با بازگوکردن مشکلات، حالت آرامش روانی به انسان دست می‏دهد و از تشویش خاطر رهایی می‏یابد.
یکی از روان‏شناسان می‏گوید: «امروزه یکی از علوم، یعنی روان‏پزشکی، همان چیزهایی را تعلیم می‏دهد که پیامبران تعلیم می‏دادند، چرا؟ به علت اینکه پزشکان روانی دریافته‏اند که دعا و نماز و داشتن یک ایمان محکم به دین، نگرانی و تشویش و هیجان و ترس را، که موجب نیمِ بیشتری از ناراحتی‏های ماست، برطرف می‏سازد.»(5)

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( سه شنبه 89/1/10 :: ساعت 3:11 عصر )